ایسنا نوشت: محمد سریر در خصوص وضعیت ارکسترهای ملی و سمفونیک گفت: ارکسترهایی که متولیشان وزارت فرهنگ و ارشاد بوده، در این سه دهه شرایط متفاوتی را تجربه کرده است و قبل از آن هم گونهای از آن ارکسترها وجود داشته، کما اینکه ارکستر سمفونیک از قبل بوده و ارکستر ملی هم در دورههایی وجود داشته است.
وی درباره فلسفه وجودی این ارکسترها نیز گفت: اگر بپذیریم که این ارکسترها فقط برای نمایش و اجرای برنامههای خاص در زمانهای خاص نیست، بلکه نشر فرهنگ و ارتقا اندیشه در حوزه موسیقی چند صدایی در جامعه است، آن وقت بهتر میشود درباره بقا یا عدم وجودش صحبت کرد.
سریر درباره لزوم وجود این ارکسترها گفت: وجود این گروهها که چنین نوازندگانی را شامل میشود، میتواند در پیشبرد فرهنگ جامعه و بخصوص آن چیزی را که ما به آن نوعی هویت فرهنگی میگوییم کمک کند. در زمینه موسیقی کلاسیک و موسیقی علمی جهانی بحثهای زیادی شده و این حوزه تقریبا از نظر علمی بطور قطع مورد تایید همه جامعهشناسان و موسیقیدانان قرار گرفته است.
این نوع موسیقی در ایجاد اندیشه بهتر به ویژه در نسل جوان بسیار موثر است زیرا اینها طی قرنها تجربه شده است و در حقیقت به نوعی یک اندیشه ریاضی در آن وجود دارد که شما میتوانید به چند صدا و چند موضوع فکر کنید و هماهنگی اینها را با هم ببینید و آن را به زندگی و رفتارهای اجتماعی منتقل کنید.
این آهنگساز در ادامه گفت: تشکیل ارکستر سمفونیک از گذشتههای دور بر همین مبنا صورت گرفت و بدون توجه به اینکه خودش میتواند، هزینههایش را تامین کند یا نه، برنامههایش را اجرا میکرد. البته این موضوع به عنوان یک برنامه فرهنگی و تعریف شده برای دولتها بوده است.
سریر در خصوص نقش ارکستر ملی در حفظ هویت فرهنگی هم گفت: در حوزه موسیقی ملی مقداری قضیه ملموستر است، زیرا این ارکستر به وحدت و تقویت هویت فرهنگی کمک میکند که باعث نوعی امنیت ملی در جامعه میشود. حفظ فرهنگها در جوامع مختلف موجب ایجاد همبستگی میشود و این همبستگی است که ملتها را در مقابل حوادث و تحولات حفظ میکند و انسجام آنها را تامین میکند.
وی افزود: در این دو حوزه اگر با مسئولین فرهنگی که عهدهدار حفظ و تامین منابع مالی آن هستند، به تفاهمی برسیم آنوقت میشود در مورد چگونگی آن بحث کرد.این قضیه هیچ وقت روشن نشد. ما در طی دورههای مختلف با نظرات متفاوتی در خصوص وجود یا عدم حضور چنین گروههایی مواجه بودیم. بعضیها استدلال میکردند که در مواقعی که ما نیاز به اجرای برنامههایی داشته باشیم، میتوانیم عدهای را دعوت کنیم و آن عده برنامههایی را اجرا کنند. بعد ممکن است در یک فاصله زمانی نیازی نداشته باشیم و در این زمینه هزینهای نکنیم.
سریر گفت: عدهای دیگر که در حوزه فرهنگ و مسائل اجتماعی اطلاعات و مطالعه دارند، نظرشان بر این است که اینگونه گروهها و فعالیتهای فرهنگی مقطعی نیست. بلکه این فعالیتها باید استمرار داشته باشد تا بتواند در بلند مدت اهداف فرهنگی خودش را حفظ کند.
وی با اشاره حضور کمرنگ و بلاتکلیف ارکستر سمفونیک در برخی دورهها گفت: کسانی که در این ارکستر فعالیت و یا آن را رهبری میکردند، مشخص نبودند.حتی معلوم نبود این ارکستر تا چه زمانی میتوانست فعالیت داشته باشد و چه توقعاتی میشود از آن داشت. بنابراین همیشه برنامهها در یک بلاتکلیفی و بدون اطلاع و پیشبینیهای لازم برگزار شد.
سریر در توضیح دلیل دلسردی از این ارکستر نیز گفت: طبیعی بود که برنامههایی که عملا بخاطر بی اطلاعی مردم یا عدم تبلیغ با حضور کم تعداد مخاطبان مواجه میشد، هم باعث دلسردی خود نوازندگان و هنرمندان عضو ارکستر و هم مورد تردید متولیان فرهنگی بود که چرا باید هزینهای صرف برنامههایی کنند که مخاطب ندارند. این ناشی از نوع اجرا، ترتیب اجرا و مدیریت این کار بوده نه اینکه واقعا اینگونه باشد.
وی افزود:در خیلی از کشور های دیگر هم شاهد این هستیم که این نوع فعالیتهای فرهنگی وجود دارد و علیرغم اینکه علاقهمندانش بسیار کم هستند اما همیشه توانسته در حد و اندازه خودش مخاطبین لازم را داشته باشد و جذب کند.
او درباره نقش ارکستر موسیقی ملی نیز گفت: در رابطه با ارکستر موسیقی ملی وظایف کمی پررنگتر میشود. به نظر میآید که اجرای این ارکستر میتواند به عنوان پرچمی در فرهنگ ملی نه تنها در داخل بلکه کشورهای دیگر هم افراشته شود. این ارکستر به عنوان بخشی از هویت فرهنگی یک جامعه است که دارای یک سنت دیرپای هنری در حوزههای مختلف و همین طور حوزه موسیقی است. در حقیقت فرهنگ یک ملت را میتوانیم در مقاطع مختلف تاریخی معرفی بکنیم. که این اتفاق هم نیافتاده است.
سریر افزود: اخیرا با توجه به محدودیتهای مالی که پیدا شده، طبیعی است که همه چیز در یک شکل محدودتر و کوچکتری مورد نظر قرار گرفته است اما اگر فکر کنیم مقولات فرهنگی از اهم مسائلی است که دولتها عهدهدار هستند در این زمینه هم بیشتر کار خواهد شد. زیرا آن ریشهها و جانمایههای حفظ یک فرهنگ یک ملت در مقابل اتفاقات است.
رئیس هیات مدیره خانه موسیقی در خصوص نقش این نهاد در حمایت از ارکسترهای سمفونیک و ملی گفت: اعضا و دستاندرکاران این ارکسترها اغلب عضو خانه موسیقی هستند و این وظیفه هم به عهده خانه موسیقی است که از فعالیتها و سوابق آنها و از نگاهشان به حوزه فرهنگ که نگاهی سازنده است، دفاع کند. من فکر میکنم در این زمینه لازم است که یک بازنگری جدی صورت بگیرد و نگاهی اسراتژیک و بلند مدت نسبت به این قضیه بوجود بیاید نه نگاهی مقطعی، دورهای و احیانا شکلی که اگر وجوه ما اکتفا میکرد آن را داشته باشیم.
سریر در پایان گفت: این نکته را هم باید توجه کرد همانطور که غذای جسم برای ادامه حیات یک ملت اهمیت دارد، غذای روح هم نقش مهمی دارد. ضمن اینکه امیدها، آرزوها و انگیزههای یک ملت مهمترین بخش سازنده و تامینکننده شرایط بهتر در زندگی مردم در آینده است.